Venöz malformasyon vücudun herhangi bir bölgesinde doğuştan var olan anormal toplardamar yapılarıdır.

 
  • Bu anormal toplardamar oluşumu genelde doğuştan vardır.
  • Bazen bebeklikte fark edilir, derin dokuda yerleşmiş ya da çok yavaş büyüyorsa yıllar sonra ortaya çıkabilir.
  • Genelde çok yavaş büyür, büyüme yıllar alır.
  • Durması ya da kendiliğinden gerilemesi mümkün değildir.
  • Arteriyovenöz malformasyon (AVM) ya da hemanjiyomla karıştırılır ancak bunlardan farklıdır.
  • Dıştan deriden gözle görülebiliyorsa sadece görünümü ile tanı konabilir.
  • Tanıda renkli Doppler ultrason ve emar da önemlidir.
  • Genellikle tedavisinin olmadığı söylenir ancak büyük bölümünde kısmen ya da tamamen iyileştirebilecek tedaviler vardır.
  • İğne ile yapılan tedavi (ablasyon ya da skleroterapi) venöz malformasyonların hemen tümünde kullanılabilen etkili bir tedavidir. 
  • İğne tedavisi genellikle birden fazla seans gerektirir.
  • Diğer tedavi yöntemi ameliyattır. 

Vasküler = damar, damarla ilgili (atardamar ve toplardamar);
Venöz = Toplardamar, toplardamarla ilgili
Malformasyon = anormal oluşum

Bu hastalık vasküler malformasyon grubunun bir alt grubunda yer alır.  Sıklıkla hemanjiyom ile karıştırılır ancak hemanjiyomdan çok farklıdır.
Arteriovenöz malformasyon (AVM) isim olarak benzese de asıl atardamar hastalığı olduğu için oluşturduğu şikayetler çok daha farklıdır. AVM de damarlarda çok hızlı akım vardır, daha ciddi ve sorunlu bir hastalıktır. Beyinde ve uzuvlarda sık olur. Toplardamar anormalliği ise beyinde çok seyrek görülür.

Venöz malformasyon her zaman doğumda vardır ancak derin dokular içindeyse fark edilmesi uzun yıllar alabilir. 20 li ya da 30 lu yaşlarda fark edilebilir ve bu yaşlarda tanı konabilir.

Hiç bir zaman kendiliğinden kaybolmaz, tam tersine yavaş yavaş büyüyerek her geçen sene daha belirgin hale gelir. Büyüme hep çok yavaştır.

Bacakta yaygın venöz malformasyon. Venöz (toplardamar) malformasyon vasküleranomalilerin bir alt grubudur.

Venöz malformasyon neden oluşur?

Ne yazık ki bu malformasyonların neden oluştuğu bilinmiyor. Herkeste görülebilir. Birinde varsa genellikle çocuklarında görülme riski artmaz. Yani baba ya da annede çocuklara geçen bir anomali değildir.

Venöz malformasyon hayatı tehdit eden bir hastalık değildir. Kanserleşme olmaz. Ancak görünümü, bazen de oluşturduğu ağrı ve sızı gibi yakınmalar sorun oluşturarak hastaların yaşam kalitesini bozabilir. Herhangi bir şikayet oluşturmazsa tedavi gerekmeyebilir.

Ayakta venöz malformasyon

Elde venöz malformasyon

Venöz malformasyon tanısı

Venöz malformasyonlarda dıştan muayene hastaların çoğunda kesin tanı konabilir ama yine de az görülen yapılar olduğu için tanıda ciddi hatalar olabilir. Genellikle sorunun bir damar sorunu olduğu anlaşılır ancak kesin tanı konamayabilir.

Doğru tanı için

  • Fizik muayene bazen tek başına yeterlidir.
  • Renkli Doppler ultrason mutlaka gerekir. Damar yapıları çok iyi değerlendirir.
  • Emar görüntüleme (MRG), deri altında kas yapıları içinde ne kadar uzanımı varsa gösterir. Her tür malformasyonda tedavi planlanıyorsa emar inceleme mutlaka gerekir.
  • Anjiyo, venöz malformasyon tanısında anjiyo gerekli değildir. Çünkü bunların atardamarlarla bir ilişkisi yoktur.

Bu hastalığın arterioyovenöz malformasyon ayırımı çok kolaydır. Hemanjiyomdan ayırmak daha zor olabilir. Bazı önemli hastalıklarda toplardamar anormallikleri görülebilir. Bunlar vasküler malformasyon sayfamızda açıklanmıştır.

Venöz malformasyon nasıl tedavi edilebilir?

Hastalığın ne yazık ki ilaçlarla tedavisi yoktur. Eğer çok hafifse tedavi gerekmeyebilir. Ancak çoğunlukla ağrı ve görünümleri nedeniyle tedavi gerektirir.

Temel olarak iki tedavi yöntemi vardır. Bazen biri bazen her ikisi birden kullanılabilir. Bazen tedavi gerekmeyebilir.

  1. Ameliyat tedavisi
  2. İğne yöntemi ile tedavi (skleroterapi, köpük tedavisi) yani deri yoluyla iğnelerle yapılan ameliyatsız tedaviler (perkütan ablasyon tedavisi)

Bunun dışında baskılı bandaj, ağrı giderici ilaçlar gibi destek tedavileri de kullanılabilir.

Hangi tedavinin daha iyi olacağı malformasyonun tipine, hastada oluşturduğu sorunlara, hasta yaşına vs göre karar verilir.

Ameliyat ile toplardamar malformasyonun tümünün çıkarılma şansı varsa ameliyat çok etkilidir fakat ameliyatla tümünün çıkarılması zor olabilir ve tümü çıkarılmazsa zamanla büyüyerek tekrarlar.

Perkütan iğnelerle yapılan tedavi ameliyatsız ve daha kolay bir tedavidir. Bu tedavi ultrason eşliğinde iğne ile girimler yapılarak ilaç verilmesi şeklinde yapılır. Amaç var olan damarsal yapıların yok edilmesi ve böylece hem ağrının giderilmesi hem de görüntünün düzeltilmesidir.

Girişimsel radyoloji uzmanları vasküler malformasyonda sadece iğne tedavisi yaparlar. Ameliyat tedavisini damar cerrahi uzmanları ya da ortopedi uzmanları yapar.

Venöz malformasyonda skleroterapi ya da iğne tedavisi nasıl yapılır?

Girişimsel radyolojinin yaptığı iğne ile ablasyon tedavisi (skleroterapi, köpük tedavisi) hem şikayetleri giderme hem de görünümü düzeltme konusunda başarılıdır.

İşlemin bir anjiyografi odasında yapılması daha faydalıdır. Ancak işlem bir anjiyo işlemi değildir. Daha basit bir işlemdir.

Ultrason eşliğinde yani ultrasonla görerek ince iğnelerle damar yapılarının içine girilir. Damar yapının yoğunluğuna göre birkaç iğne girimi ya da daha fazla girim gerekebilir.

Her bir damara girdiğinde damara renkli bir ilaç verilerek anormal damarlar ve bunların döküldüğü normal damarlar görüntülenir.

Damar içine girildiğinde her bir damarın içine ilaç verilerek damarın iç kısmının kurutulması ya da büzüşmesi sağlanır.

Damar yapılarının yoğunluğuna göre işlem 15 ile 30 dakika kadar sürer.

Hastalar işlemden hemen sonra evine gönderilebilir. Hastanede kalma gerekmez.

İğne girimleri sırasında ağrı olmaması ve hastaların işleme ait korku ve heyecanlarının giderilmesi için kol damarından ağrı kesici ve sakinleştirici ilaçlar verilir. Bu ilaçlar hastaları uyutmaz ancak işlem sırasında uyumak isteyen hastalarımız olursa bunu da yerine getiririz.

Böylece işlem çok konforlu bir şekilde yapılır.

İşlem ağrısız olarak yapılır. İşlemden sonraki günlerde ise tedavi edlen damarlarda sertleşme ve ağrı olabilir. Bu ağrı bir kaç gün sürebilir. Bazı hastalarda ise hiç ağrı olmaz.

Ağrılar tamamen geçicidir. Bir kaç gün sonra ağrı hissedilmez. İşlemin iyileştirici etkisini görmek zaman alabilir. Bu 2 ya da 3 ay sürebilir. Yani tedavi edilen mor damarların kaybolması zaman alacaktır.

 

Bu tedavi etkili bir tedavi midir?

Bir çok hastamıza -yeni tedaviler çok iyi bilinmediği için- bunun tedavisinin olmadığı söylenir. Ancak bu doğru değildir. Bu hastalığın çoğunluğunda girişimsel tedavi mümkündür. Tedavinin en önemli avantajı kolay ve emniyetli olmasıdır. Ancak tek bir tedavi ile hastalığı tamamen yok etmek mümkün olmayabilir. Birden çok tedavi seansı gerekebilir.

Hastaların hastaneye yatması gerekmez. İşlem çoğunlukla damardan ağrı kesici ve rahatlatıcı ilaçların verilmesiyle yapılır. Yani narkoza gerek yoktur. İşlemden hemen sonra hasta evine gönderilebilir.

Venöz malformasyonda iğne tedavisi son derece etkilidir.

 

Venöz malformasyonlarda tekrar tedavi gerekir mi?

İğne yöntemi ile tedavi genellikle birden fazla seans gerektirir. Ancak kaç seans gerektireceği tamamen damar yapılarının yoğunluğu ve büyüklüğü ile ilgilidir.

 

Ameliyattan sonra malformasyon tekrarlamış ise iğne tedavisi uygulanabilir mi?

Evet. Venöz malformasyonlar daha önce ameliyat ya da iğne tedavi olsa da tekrar iğne tedavisi yapmak her zaman mümkündür.